Plug-and-Play zonnepanelen in mede-eigendom: Wat mede-eigenaars moeten weten over installatie en wetgeving

 Nieuws 

09/04/2025

Toestellen die rechtstreeks via een stekker elektriciteit op het distributienet plaatsen zoals stekkerzonnepanelen en batterijen, ook wel bekend als plug-and-play installaties, kunnen vanaf 17 april 2025 legaal worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Stekkerzonnepanelen zijn een eenvoudige en toegankelijke manier om zelf zonne-energie op te wekken. Maar wat betekent dit voor jou als mede-eigenaar in een VME (of voluit Vereniging van Mede-Eigenaars)? Wat zijn de regels en hoe ga je om met de mogelijke uitdagingen van plug-and-play installaties binnen je gebouw in mede-eigendom? In dit artikel geven we je als professionele syndicus enerzijds graag wat uitleg over wat stekkerzonnepanelen zijn, waarom ze relevant kunnen zijn en anderzijds wat je moet weten voordat je overweegt om ze aan te kopen en te (laten) installeren.

Wat zijn stekkerzonnepanelen?

Stekkerzonnepanelen zijn compacte zonnepanelen die je relatief makkelijk kunt installeren. Je kunt ze bijvoorbeeld op een muur, balkon, terras of plat dak plaatsen. Bevestiging van de panelen doe je best in de juiste hellingsgraad om een optimaal rendement te verzekeren en sowieso stevig verankerd zodat de panelen geen veiligheidsrisico vormen bij zware windstoten. Het systeem werkt eenvoudig door de panelen aan te sluiten op een stopcontact. Je kunt hiermee zelf energie opwekken en je eigen elektriciteit verbruiken, wat een manier is om je energiekosten te verlagen.

Naast zonnepanelen kunnen er nu ook batterijen worden toegevoegd, zodat je de opgewekte energie kunt opslaan voor later gebruik. Deze technologie maakt het makkelijker dan ooit om zonne-energie in je eigen huishouden in te zetten.

Waarom nu? Het nieuw wettelijk kader

Vanaf 17 april 2025 treedt er een nieuw wettelijk kader in werking voor stekkerzonnepanelen. Je mag sinds 17 maart 2025 deze panelen aankopen, maar je mag ze pas vanaf 17 april 2025 aan het elektriciteitsnet aansluiten.

Er zijn nog enkele onduidelijkheden wat betreft de concrete toepassing.

In Vlaanderen raadt het VEKA (Vlaams Energie en Klimaat Agentschap) aan om, als extra veiligheidsbuffer, het maximumvermogen van de panelen te beperken tot 800 watt per huishouden, wat gelijkstaat aan ongeveer twee panelen per huishouden. In Brussel zijn er voorlopig nog geen concrete regels aangekondigd. Er wordt hier verwacht dat, net zoals bij onze buurlanden, de federale overheidsdienst Economie regels zal voorzien in het Algemeen reglement op de Elektrische Installaties (AREI) om het maximumvermogen te beperken.

Het is ook niet zo dat je om het even welke stekkerzonnepanelen kan installeren. Zo dienen ze op de goedgekeurde lijst van Synergid te staan en voorzien te zijn van een CE-label.

Registratie van stekkerzonnepanelen

Vlaanderen heeft voorlopig beslist dat de registratie van de stekkerzonnepanelen bij Fluvius niet verplicht is voor mensen met een digitale meter. Gezinnen met een analoge meter moeten de stekkerzonnepanelen of -batterijen wel aanmelden bij Fluvius. Uiterlijk drie maanden later zal Fluvius een digitale meter komen installeren. In Brussel wachten we nog op concrete regels maar neigt de info die ons bereikt naar een gelijkaardige meldingsplicht.

Specifiek voor Brussel ziet het er wel naar uit dat je geen groenestroomcertificaten zal kunnen verkrijgen, in Vlaanderen evenmin want daar werden deze certificaten in 2015 afgeschaft. Dit gezien het stekkerzonnepaneel de opgewekte stroom direct op het net plaatst en dus niet over een aparte meter beschikt die de productie afzonderlijk registreert. Dit maakt het voor mensen in Brussel financieel minder aantrekkelijk om stekkerzonnepanelen aan te schaffen.

Stekkerzonnepanelen in een VME

Als je overweegt om stekkerzonnepanelen te plaatsen, zijn er een aantal zaken waarmee je rekening moet houden, vooral als je in een mede-eigendom woont.

Melding aan de syndicus

Het is belangrijk om te weten dat je als mede-eigenaar de syndicus voorafgaand moet informeren over je plannen om stekkerzonnepanelen te installeren. In mede-eigendom gelden immers bepaalde regels van uniformiteit met betrekking tot stijl en uitzicht. Een collectieve aanpak is dan ook sowieso aangewezen. We komen hier verder in dit artikel op terug.

Veiligheid en brandrisico’s

Hoewel stekkerzonnepanelen relatief eenvoudig te installeren zijn, kunnen ze verschillende veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. Bepaalde niet-gecertificeerde en dus niet AREI-conforme (of voluit Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties) panelen kunnen bijvoorbeeld niet automatisch uitgeschakeld worden bij een stroomonderbreking, wat het risico op elektrocutie verhoogt. Zo kan de bestaande bekabeling van het gebouw een limiet vormen voor de hoeveelheid stroom die kan circuleren en niet correct aangesloten toestellen kunnen zorgen voor een overbelasting. Dit alles kan een niet onbelangrijke technische als praktische uitdaging vormen voor bepaalde gebouwen, gezien soms een uitbreiding of aanpassing van de bestaande bekabeling noodzakelijk kan zijn. Naast voornoemde factoren is het ook zeer belangrijk dat de panelen goed verankerd zijn om te voorkomen dat ze loskomen bij zware windstoten.

Goedkeuring van de Algemene Vergadering

Omdat de installatie van stekkerzonnepanelen een invloed heeft op de stijl en uitzicht en de veiligheid van het gebouw, kan je als mede-eigenaar niet zomaar zo’n panelen aanbrengen. Dergelijke zaken zijn namelijk geregeld in de statuten van de VME. Het is dus belangrijk dat er hieromtrent een beslissing wordt genomen tijdens een algemene vergadering van de mede-eigenaars. De installatie van de stekkerzonnepanelen moet je dus vooraf doorgeven aan de syndicus zodat dit als een agendapunt op een algemene vergadering kan worden geagendeerd.

Dit betekent dat je dus eigenlijk moet wachten op een goedkeuring van de algemene vergadering voordat je begint met de plaatsing van dergelijke installaties wanneer deze een impact hebben op de stijl en uitzicht van het gebouw (of gemeenschappelijke delen betreffen). Wachten op de jaarlijkse algemene vergadering hoeft mogelijks niet maar dan moet je bereid zijn de extra-kosten van een BAV (of voluit een Bijzonder Algemene Vergadering) te financieren.

Er moet ook onderzocht worden of het Reglement van Intern Orde (afgekort RIO) of de statuten van het gebouw desgevallend dienen te worden aangepast om de plaatsing van stekkerzonnepanelen enerzijds mogelijk te maken en anderzijds regels vast te leggen om een wildgroei aan stekkerzonnepanelen in alle kleuren, maten, modellen en aangehecht op verschillende plaatsen en manieren te voorkomen.

Regionale regels

In sommige steden of gemeenten kan het gemeentebestuur eisen stellen aan de installatie van stekkerzonnepanelen, onder meer wanneer het gaat om de zichtbaarheid van de panelen aan de straatzijde. Het is belangrijk om na te gaan of je stad of gemeente beperkingen of mogelijks zelfs een verbod oplegt voor de plaatsing van stekkerzonnepanelen. Hiervoor kan de VME rekenen op de bijstand van de syndicus.

Verzekering

Je moet ook aftoetsen of jouw verzekering deze installaties verzekert. De installatie van zonnepanelen kan invloed hebben op de verzekering van het gebouw en jouw persoonlijke verzekering inboedel. Het is belangrijk om bij jouw verzekeraar te informeren naar de verleende dekkingen en over wat er gebeurt bij eventuele schade door de stekkerzonnepanelen en/of jouw huidige inboedelverzekering derhalve voldoende dekking biedt.

Wat kan je nu doen?

Hoewel de stekkerzonnepanelen interessant lijken, is het belangrijk om niet te snel in actie te komen. Professionele syndicus Syncura raadt aan om aankopen uit te stellen en alvast te wachten tot de officiële gebruiksdatum van 17 april 2025, omdat er nog onzekerheden zijn over de praktische uitvoering en de details van de wetgeving.

Daarnaast is het belangrijk sowieso te wachten op een beslissing van de algemene vergadering van mede-eigenaars. Dit is de enige manier om ervoor te zorgen dat de installatie van zonnepanelen in lijn is met de regels van zowel de bindende regels binnen een VME als de regelgeving binnen de gemeente.

Er spelen derhalve meerdere factoren die ervoor zorgen dat het opportuun is de aankoop nog even uit te stellen tot er zekerheid is op wetgevend vlak en er een duidelijk standpunt werd ingenomen door de algemene vergadering (met betrekking tot stijl en uitzicht) én de gemeentelijke administratie.

Conclusie

Stekkerzonnepanelen bieden een eenvoudige manier om zelf zonne-energie op te wekken, maar ze brengen ook een aantal overwegingen met zich mee, vooral binnen een VME. Zorg ervoor dat je de syndicus tijdig informeert en dat er een akkoord is van de algemene vergadering voordat je de panelen aankoopt en al zeker voordat je deze installeert. Houdt ook rekening met de veiligheid en informeer u grondig omtrent de mogelijke verzekeringskwesties.

Syncura zal binnenkort verdere communicatie sturen naar de verenigingen van mede-eigenaars onder hun beheer maar met deze informatie ben je alvast goed voorbereid op wat komen zal.

Of zoals het spreekwoord luidt, “bezint voor je begint”.